Advies

Heides zijn de resten van het oudste cultuurlandschap van ons land. Ze zijn ontstaan uit de eerste vormen van agrarisch landgebruik waarbij bos werd geruimd om akkertjes te maken waarop primitieve granen en andere gewassen werden verbouwd. Bebossing, verstedelijking en grootschalige ontginning ten be hoeve van de landbouw vragen naast bedreigingen als stikstofdepositie, versnippering en veranderend klimaat om een nieuwe benadering en innovaties ten aanzien van het heidebeheer.

Steenmeelgebruik

Zo’n 7 jaar geleden wees een eerste onderzoek naar heidebodems op de Hoge Veluwe en Strabrechtse Heide uit, dat er veel nutriënten als mineralen en sporenelementen als gevolg van de zure neerslag van de laatste 70 jaar zijn uitgespoeld. De effecten van dit gebrek aan noodzakelijke voedingstoffen uiten zich momenteel in gebrek aan kwaliteit en achteruitgang van insectenpopulaties. Insecten vormen de basis van een heel ecosysteem. Wanneer de insectenfauna als belangrijke schakel wegvalt zal dit invloed hebben op het gehele bovenliggende ecosysteem.

Beheerbranden

De Strabrechtse Heide is een van de weinige grote heidegebieden in Nederland waar de beheerders sinds de eerste aankoop door Staatsbosbeheer (1952) het traditionele branden van heidevegetaties als beheermaatregel hebben voortgezet.

Maaibeheer

Wanneer er geen schapen voorhanden zijn om de heide te begrazen, is maaien een goede optie. Heideplanten kunnen goed tegen maaien. Maaibeheer kan ook worden toegepast om heidestruiken te verjongen. Heidemaaisel van planten tot 15 jaar oud kan gebruikt worden als entmateriaal.

Begrazing

Ons land heeft een historie van 5000 jaar schapenbegrazing. Zonder schapen geen heidelandschap. De eeuwenoude traditie van branden, plaggen, maaien en schapenbegrazing heeft geleidt tot de grote open heidegebieden waarvan we er in ons land nog een aantal kennen. Sinds de 80’er jaren van de vorige eeuw kennen we ook grootschalige heidebegrazing met runderen. In het verleden werden er ook wel runderen op de heide gehoed maar dat heeft maar een marginale invloed gehad op het heidelandschap.

Soortbehoud

Zeldzame insectensoorten zoals het gentiaanblauwtje, kommavlinder, heivlinder het spiegeldikkopje en een groot aantal wilden bijen-, en (graaf) wespsoorten staan door verandering van klimaat, bodemverzuring en intensief (herstel)beheer sterk onderdruk. Op de Strabrechtse Heide is er veelal in samenwerking met de Vlinderstichting en EIS insectenonderzoek veel ervaring opgedaan met soortgerichte maatregelen als begrazing, kleinschalig klimaat chopperen, plaggen en stuifzandherstel.

20130723-JAP_2310 Gentiaanblauwtje Ppjpg.jpg

Brandpreventie

Branden in de natuur zijn nooit helemaal uit te sluiten.

Er is inmiddels wel een veelvoud aan beheermaatregelen te bedenken om branden efficiënt en effectief te bestrijden. Bij het inrichten van natuurterreinen kan door maatregelen in de infrastructuur in combinatie met sowieso noodzakelijke beheermaatregelen een goede terreinindeling worden gemaakt. Hierdoor kan de brandweer makkelijker de brand bestrijden en kunnen terreindelen met een kwetsbare vegetatie of natuur worden gespaard. Deze maatregelen kunnen in combinatie met, of na aanleiding van een RIN (Risico Inventarisatie Natuurbranden) worden uitgevoerd.

Jap Smits Ecologisch Advies heeft ruime ervaring in het nemen van preventieve beheermaatregelen die tevens een meerwaarde hebben voor de natuur.